شاعر، روزنامهنگار و فعال حقوق بشر
مؤلف: عبدالعلی عادلی
جلد اول، ویراست دوم
بصیر آهنگ، فرزند سرورعلی، از تیرۀ ملکی و از دایفولاد، در 1362 ش / ۱۹۸۴ م در قریۀ غیغانتو / رباط در ولسوالی مالستان ولایت غزنی به دنیا آمد. خواندن و نوشتن ابتدایی را در مکتبخانه آموخت. تحصیلات تا مقطع دیپلم را در لیسۀ میرآدینه پیش برد. او در سال 1382 ش برای ادامۀ تحصیل به کابل رفت و لیسانس خود را در سال 1385 ش در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه کابل گرفت. آهنگ در سال 1386 ش به ایتالیا مهاجرت کرد و در شهر وِنیز ساکن شد. تحصیلات خود در مقطع ماستری را در رشتۀ روابط بینالملل در دانشگاه پادوای ایتالیا ادامه داد (آهنگ، 1399).
آهنگ در کنار تحصیل، فعالیتهای ادبی و هنری نیز داشت. اولین مجموعۀ اشعار او به زبان ایتالیایی با نام Sogni Di Tregua (رؤیاهای آتشبس) در سال 1388 ش در ایتالیا منتشر شد. او در چند جشنوارۀ بینالمللی شعر در کشورهای مختلف از جمله کلمبیا (۲۰۱۵ م) و چین (۲۰۱۹ م) شرکت کرد و جوایزی دریافت کرد (Ahang Basir, 2014). آهنگ در سال 1393 ش جایزۀ ویژۀ هیئت داوران جشنوارۀ بینالمللی ساساری ایتالیا را برای شعری با موضوع «یادبود قربانیان هزاره یکهاولنگ» دریافت کرد (Ahang Basir, 2015). همچنین او توانست در سال ۱۳۹۴ ش در هفتصدوپنجاهمین سالیاد تولد آلیگری دانته، از چهرههای تاریخی ایتالیا، در بخش بهترین شاعر غیر ایتالیایی «جایزۀ ملی شعر» را به خود اختصاص دهد (Ahang Basir, 2018). در دوازدهمین فستیوال بینالمللی شعر ساساری در جنوب ایتالیا جایزۀ «کلید آزادی شهر» نیز به او داده شد (Ahang Basir, 2014). او ترجمۀ کتاب رمان ناشاد نوشتۀ محمدحسین محمدی در سال ۲۰۱۹ م را نیز در کارنامۀ ادبی خود دارد (آهنگ، 1399).
آهنگ در زمینۀ حقوق بشر و دربارۀ وضعیت سیاسی و اجتماعی مردم هزاره در افغانستان و مهاجرت آنها به کشورهای مختلف نیز فعالیتهای متعددی داشته است: 1. تدوین سه مقالۀ حقوقی در سه کتاب انتشاریافته به زبان ایتالیایی؛ 2. تهیه و نشر گزارشهای مکتوب دربارهٔ حقوق زنان، تبعیضهای سیستمی و کشتار هدفمند مردم هزاره در افغانستان، مشکلات مهاجرین در اروپا و مسائل حقوقی آنها، در روزنامهها و سایتهای مختلف داخل و خارج از کشور. برخی از این مقالات به زبانهای فرانسوی، آلمانی و عربی نیز ترجمه شدهاست؛ 3. تهیۀ مستندی از وضعیت پناهجویان افغانستان در یونان در سال1388 ش که پارلمان ایتالیا نیز به آن واکنش نشان داد؛ 4. تهیۀ شکایتنامه با مشارکت چند وکیل به دادگاه حقوق بشر اروپا به خاطر بدرفتاری پولیس کشورهای ایتالیا و یونان با پناهجویان افغانستان. این شکایتنامه پس از پیگیری حقوقی سرانجام در 30 میزان 1399 ش / ۲۱ اکتوبر ۲۰۱۴ م به جریمۀ دو دولت و پرداخت غرامت به پناهجویان منجر شد (giustizia, italia, 2014).
بصیر آهنگ در عرصۀ سینما هم فعالیتهای متعدد داشته و هنرپیشۀ چند فیلم بوده است، از جمله هنرپیشۀ نقش اول در فیلم کوتاه «قلمرو نیستی» ساختۀ رازی محبی در سال ۲۰۰۹ م در ایتالیا؛ نقش اول مستند «افغانستان ۲۰۱۴ م»، ساختۀ رازی محبی در سال ۲۰۱۱ م؛ هنرپیشه نقش اول در فیلم «شبیه پسرم» به کارگردانی کاستانزا کواتریلیو که در سنبله ۱۳۹۷ ش / سپتامبر 2018م در سینماهای ایتالیا نمایش عمومی یافت. موضوع این فیلم نسلکشی مردم هزاره و تبعیض علیه آنها در افغانستان و پاکستان است. این فیلم در سال ۲۰۱۸ م، از سوی ایتالیا نامزد جایزۀ اسکار شد (Sembra Mio Figlio, film, 2018) و احتمالاً اولین فیلم در این باره در تاریخ سینماست. فیلم «شبیه پسرم» تاکنون چند جایزه، ازجمله جایزۀ سالانه هنر و حقوق بشر از سوی سازمان عفو بین الملل (lbid, 2018 Amnesty, It)، جایزه سفیران انسانیت از سوی تلویزیون ملی ایتالیا (lbid, 2018, Articolo 21 daily)، جایزۀ چک مَگَزین سال ۲۰۱۹ م، جایزۀ روبان نقرهای کشور ایتالیا و جایزۀ سینما رئال سال ۲۰۱۸ م را از آن خود کرده است (آهنگ، 1399). بصیر آهنگ در این فیلم در نوشتن دیالوگ نیز نقش داشته است.
منابع: آهنگ، بصیر. (۱۳۹۹). مصاحبۀ اینترنتی عبدالعلی عادلی با بصیر آهنگ. 3 حمل ۱۳۹۹.
Ahang, Basir. (2014). BasirAhangcantaildoloredellasuagente. La Nuova Sardegna daily. www.lanuovasardegna.it; Ahang, Basir. (2015).XIII edizione del ConcorsoNazionale di Poesia. “città di Sant’Anastasia”. (ilmediano). www.ilmediano.com; AhangBasir (2018).Il PremioLetterarioInternazionaleCittàdi Sassari non conosce confine. Sassari Notizie. www.sassarinotizie.com; Ahang, Basir. (2014).AFFAIRE SHARIFI ET AUTRES c. ITALIE ET GRÈC. hudoc.echr.coe.int (European Court of Human Rights) Giustizia,Italia.(2014). www.giustizia.it;_20 Sembra Mio Figlio “film” (2018). Oscar, eccoi 21 film da cui usciràl’italiano da proporreall’Academy. La Repubblica daily. www.repubblica.it
Sembra Mio Figlio “film” (2018). Il premio Arte e dirittiumani a CostanzaQuatriglio.Amnesty, Italia.www.amnesty.it ;Sembra Mio Figlio “film” (2018). Il premio CIR-RifugiatiAmbasciatori di umanità 2018 a Angela Caponnetto e CostanzaQuatriglio. Sabato 15 settembre. Articolo21 daily. www.articolo21.org.