فرمانده نظامی
مؤلف: حسین رهیاب (بلخی)
جلد اول، ویراست دوم
احمد احمدی مشهور به حاج احمدی فرزند ملاپیوند در سال ۱۳۳۸ ش /۱۹۵۹ م در قریۀ سیدآباد ولسوالی بلخ ولایت بلخ متولد شده است (رضایی، 1399). خانواده او اصالتاً از ولسوالی لعل و سرجنگل ولایت غور بودند و به بلخ مهاجرت کرده بودند. احمدی نتوانست به مکتب برود و در نوجوانی و جوانی به زراعت و کارگری پرداخت (موحد، 1375؛ ابوشریف، 1399).
بعد از کودتای 7 ثور 1357ش و با آغاز فعالیت احزاب مخالف دولت وقت در منطقۀ بلخ، احمدی در سال 1360 ش به حزب حرکت اسلامی پیوست و به عنوان نظامی مدتی در آن حزب فعالیت کرد (رضایی، 1399). او در سال 1362 ش با جمعی از افراد نظامی حرکت اسلامی به سازمان نصر افغانستان پیوست (ابوشریف، 1399). او طی چند سال به عنوان قومندان و مسئول نظامی سازمان نصر در ولسوالی بلخ و خصوصاً منطقۀ هجده‌نهر نقش فعالی داشت. حاج احمدی در جنگ‌های سال 1364 ش با دولت وقت، نقش اساسی داشت. او در سال 1365 ش قرارگاه خود را از بلخ به قریۀ شورابی ولسوالی چمتال انتقال داد (ابوشریف، 1399). با تشکیل حزب وحدت اسلامی افغانستان در سال 1368 ش احمدی به آن حزب پیوست (رضایی، 1399). او در سال 1370 ش در خارج ساختن ولسوالی چمتال ولایت بلخ از تسلط نیروهای دولتی و اشغال برخی از مراکز نظامی دولت در شهر مزارشریف نقش فعالی داشت. بعد از سقوط حکومت نجیب‌الله و ورود احزاب جهادی به کابل، احمدی در سال 1372 ش به آن شهر رفت و در جنگ‌های بین احزاب متخاصم و ازجمله در تصرف دارالامان مشارکت کرد (ابوشریف، 1399؛ موحد، 1375). در این زمان عبدالعلی مزاری، دبیرکل وقت حزب وحدت اسلامی افغانستان به احمدی رتبۀ دگرجنرالی داد. او در سال 1374 ش به مزارشریف بازگشت و لوای 543 حزب وحدت را در آن شهر تأسیس کرد. احمدی در همین سال تلاش کرد از طریق دره‌صوف به کمک نیروهای حزب وحدت در یکه‌اولنگ بشتابد (موحد، 1375). او در سال‌های 1374 و 1375 ش در حوادث نظامی شمال کشور فعال بود و به قومندان مشهوری تبدیل شده بود. گفته می‌شود که اختلافات موجود بین حاج احمدی و محمد محقق (مسئول شمال حزب وحدت اسلامی) بیشتر به برخی از قومندانان خودسر لوای او مربوط بوده است که محقق آنان را خلع سلاح کرده بود (ابوشریف، 1399). حاج احمدی در 18 ماه عقرب 1375 ش / ۸ نومبر ۱۹۹۶ م کشته شد. برخی قتل او را ترور می‌دانند ولی تعدادی دیگر معتقدند او در یک مراسم عروسی در پول بنگاله ولسوالی بلخ بر اثر یک فیر اشتباهی کشته شده است (موحد، 1375؛ ابوشریف، 1399).
منابع: ابوشریف، سلمان. (1399). مصاحبۀ اینترنتی حسین رهیاب با سلمان ابوشریف. 30 سرطان 1399؛ رضایی، محمدباقر (قومندان). (۱۳۹۹). مصاحبۀ اینترنتی حسین رهیاب با محمدباقر رضایی (از قریۀ چهار باغ سیدان دولت‌آباد بلخ). سرطان 1399؛ موحد، سید حسین. (1375). «گوشه‌ای از رشادت‌های شهید حاج احمدی». هفته‌نامۀ وحدت. شمارۀمسلسل ۱۹۷. سال هفتم. ص ۳.
){kind=link}