فیلمساز و عکاس
مؤلف: سید سلیمان حسینی
جلد اول، ویراست دوم
محمدشهاب اسلامی فرزند محمدعوض (داوود) از طایفۀ اسلام در سال ۱۳۷۰ ش / ۱۹۹۲ م در قریۀ ده دولت ولسوالیِ جِغَتُویِ ولایت غزنی به دنیا آمد. در کودکی به همراه خانواده ابتدا به ایران مهاجرت کرد. او پنجساله بود که خانوادهاش به کشور امارات کوچ کردند. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدارس ایرانی مجتمع آموزشی شارجه امارات خواند و در سال ۱۳۸۷ ش دیپلم خود را گرفت. در ۱۸ سالگى مجدداً به همراه خانواده به ایران رفت (اسلامی، ۱۳۹۶).
اسلامی به دلیل علاقهای که به سینما و عکاسی داشت، در سال ۱۳۹۰ ش دورۀ مبانی جامع فیلمسازی را در انستیتوت سینمایی آزاد فیلم با مدیریت مسعود کیمیایی به پایان برد. علاوه بر آن دورۀ مبانی عکاسی را زیر نظر بابک برزویه گذراند (همان؛ رهیاب، جاوید و مروج، ۱۳۹۶: ۱۱۴). او علاوه بر فارسی به زبانهای عربی، اردو و انگلیسی تسلط نسبی دارد (اسلامی، ۱۳۹۶).
اسلامی از سال ۱۳۹۱ ش به مدت چهار سال به طور حرفهای در سینمای مستقل ایران فعالیتهای مختلفی نظیر کارگردانی و فیلمنامهنویسی داشته است (همان). از آن جمله است: ۱. کارگردانی و فیلمنامه و تصویر «ترانۀ بزرگترین آرزو»، فیلم کوتاه به صورت مستقل به تهیهکنندگی ناصر صادقی، سال ۱۳۹۱ ش؛ ۲. کارگردانی و فیلمنامه و تصویربرداری «خلسه در مسیر»، فیلم کوتاه به تهیهکنندگی روحالله موسوی در سال ۱۳۹۴ ش؛ ۳. فیلمنامۀ «زمستان طولانی»، به سفارش صدرا فیلم در سال ۱۳۹۴ ش.
اسلامی اواخر سال ۱۳۹۴ ش به افغانستان بازگشت. او با سینماگران افغانستان نیز همکاریهای متعددی در حوزۀ سینما و تلویزیون داشته است، از جمله: ۱. فیلمنامۀ سریال «خط سوم» به کارگردانی رؤیا سادات و سفارش خانۀ فیلم رؤیا در سال ۱۳۹۶ ش؛ ۲. تدوین فیلم دختر بایسیکلران به کارگردانی ناصر صادقی در سال ۱۳۹۶ ش (همان).
محمدشهاب اسلامی تا کنون در بیش از ۱۰ برنامۀ نشست نقد و بررسی فیلم در شبکههای تلویزیونی و نهادهای فرهنگی هنری کابل حضور داشته است. نقدهای سینمایی و مقالات هنری خود را در رسانهها و نشریات سایت بیبیسی فارسی، هفتهنامۀ کلید، روزنامۀ راه مدنیت، روزنامۀ ۸ صبح و… منتشر کرده است (همان).
اسلامی در عکاسی به شیوۀ «فاین آرت» (فوتومونتاژ و مینیمالیستی) کار میکند (رهیاب و همکاران، ۱۳۹۶: ۱۱۴). برخی از عکسهای او جزو منتخب سایتها و مجلات الکترونیکی معتبر عکاسی بوده است و برخی دیگر به عنوان طرح جلد کتابهایی چون منتخب شعر امروز، حس قفس، نیمروز، هنرهای تجسمی افغانستان، فصلنامۀ ادبیات معاصر، دیدنیها (ماهنامۀ الکترونیکی هنرهای تجسمی)، قاب (ماهنامۀ الکترونیکی هنرهای تجسمی) چاپ شده است (اسلامی، ۱۳۹۶).
او در نمایشگاههای عکاسی مختلف در داخل و خارج از افغانستان، به شکل انفرادی و گروهی شرکت کرده است، از آن جمله: ۱. نمایشگاه انفرادی عکس به نام «در این نقطه که من ایستادهام…»، با تکنیک فتومونتاژ، انیستیتوت فرانسه در کابل، سال ۱۳۹۵ ش؛ ۲. نمایشگاه گروهی «نیمروز»، نخستین نمایشگاه سراسری هنرهای تجسمی افغانستان، کیوریتور، گالری نیاوران تهران در سال ۱۳۹۵ ش؛ ۳. نمایشگاه گروهی «دهمین جشنوارۀ بینالمللی تجسمی فجر» گالری اکو تهران در سال ۱۳۹۶ ش (همان).
شهاب اسلامی به عنوان منتقد فیلم، مدرس و داور در جشنوارهها و مسابقات هنری ملی نیز فعالیتهایی داشته است. بعضی از سمتها و مسئولیتهای او چنین است: مدیر هنری اتحادیۀ نویسندگان افغانستان (۲۰۱۷ م)؛ عضو کمیتۀ گزینش و کمیتۀ داوری جشنوارۀ بینالمللی فیلم مهرگان (دورههای سوم، چهارم و پنجم (۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ م)؛ منتقد فیلم در مجلۀ کلید گروپ (۲۰۱۸)؛ تهیهکننده و منتقد برنامۀ رادیویی «سینما هنر هفتم، رادیو کلید» (۲۰۱۸ م)؛ بنیانگذار و کیوریتور گروه عکاسی استقرا (۲۰۱۸ تا اکنون ۲۰۲۰ م)؛ دبیر و منتقد سینهکلوب انستیتوت فرانسه در افغانستان (۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ م)؛ عضو بنیانگذار نهاد عکاسان کملک و سردبیر فصلنامۀ عکس کملک (۲۰۱۸ تا اکنون ۲۰۲۰ م)؛ عضو داوران مسابقۀ «عکس محیط زیست رنگینکمان» (۲۰۱۸ م)؛ عضو داوران مسابقۀ دانشجویی عکاسی، دانشگاه کاتب (۲۰۱۸ م)؛ عضو داوری سومین دورۀ جشنوارۀ ادبیات دانشجویی، دانشگاه کابل (۲۰۱۸ م)؛ مدرس رشتههای سینما و عکاسی در انستیتوت فرانسه در افغانستان (۲۰۱۸ تا اکنون ۲۰۲۰ م)؛ دبیر برگزاری مسابقۀ دانشآموزی عکس «کابل همیشه زیبا بمان» (۲۰۱۹ م)؛ سرپرست داوران «اولین تورنمنت عکاسی کابل نفس میکشد» (۲۰۱۹ م) (اسلامی، ۱۳۹۹).
محمدشهاب اسلامی اکنون (۱۳۹۹ ش) در کابل مشغول فعالیتهای هنری همچون تدریس پیشرفتۀ عکاسی و دورههای سینمایی است.
منابع: اسلامی، محمدشهاب. (۱۳۹۶). مصاحبۀ اینترنتی سید سلیمان حسینی با محمدشهاب اسلامی. ۱۲ حوت ۱۳۹۶؛ اسلامی، محمدشهاب. (۱۳۹۹). «یادداشت ارسالشده به دفتر دانشنامه». ۱۲ حمل ۱۳۹۹؛ رهیاب، حسین. جاوید، محمد جاوید و مروج، هادی. (۱۳۹۶). «نمایۀ عکاسان افغانستان». در فصلنامۀ ادبیات معاصر. سال دوم. شمارۀ ۶. صص ۱۱۳ تا ۱۳۷.