قریهای در ولسوالی کشم ولایت بدخشان
مؤلف: محمدجواد علوی
جلد اول، ویراست دوم
قریۀ اغوردره در ولسوالی کشم ولایت بدخشان واقع شده است و از شمال به مرکز ولسوالی، از جنوب به قریۀ بلوج، از شرق به کوه چهلگزی و از غرب به دریای بدخشان، شاهراه کابل – بدخشان و قریۀ تکیهخانه محدود است.
در این قریه یک مسجد جامع و یک مدرسۀ علوم دینی، یک قلعۀ قدیم جنگی و تاریخی به نام «چَونی» و زیارت سلطان ابوسعید برادر ناصر خسرو بلخی قبادیانی واقع است و پارک زراعت ناروی در نزدیکی این قریه قرار دارد. فاصله قریۀ اوغوردره تا مرکز ولسوالی کشم، یک تا دو کیلومتر و تا شهر فیض آباد، مرکز بدخشان، ۱۱۰ کیلومتر است و شاهراه قیرریزیشدۀ کشم – فیضآباد در امتداد رودخانه از شمال این قریه میگذرد (کاوی، ۱۳۹۶؛ اشرفی، ۱۳۹۶).
شورای هزارههای اهل سنت جمعیت قریۀ اغوردره را ۱۸۰ خانوار برآورد کرده است. مردم این قریه فارسیزبان، از طایفۀ فرجغانیِ هزاره و اهل سنت هستند (پارسایی، ۱۳۹۶). مردم این قریه مدعیاند که اجدادشان در صف سپاه امیرعبدالرحمان خان در نورستان جنگیدهاند و با فتح نورستان، در آنجا برایشان زمین داده شده است؛ اما به دلیل مالیات سنگین نورستان را رها کرده و در این منطقه مسکن گزیدهاند. بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از این قریه به کشورهای ایران، ترکیه، امارات متحده عربی و عربستان سعودی و قارۀ اروپا مهاجرت کردهاند.
آب و هوای قریۀ اغوردره سرد و کوهستانی است و معیشت مردم از طریق زراعت، باغداری، مالداری، دکانداری، مأموریت دولتی و پولهای ارسالی مهاجرین قریه از جاهای دیگر تأمین میشود. زمینهای زراعتی اغوردره آبی و للمی است. محصولات درختی مانند سنجد، توت، سیب، زردآلو، شفتالو، آلو، آلوچه، گیلاس و ناک در این قریه به عمل میآیند. صنایع دستی قریۀ عبارتاند از گلیمبافی، دسترخوانبافی، قالیبافی، گلدوزی، خامکدوزی (همان). غذاهای محلی قریه عبارتاند از کشکَوْ، شلۀ غوربندی، قابلی پلو، لاندیپلو (همان).
انرژی برق و روشنایی قریۀ اغوردره از توربین کوچک آبی تأمین میشود که شورای انکشافی قریه و وزارت احیا و انکشاف دهات راهاندازی کرده است و آب آشامیدنی قریه نیز از چاههای بمبهای کوچک دستی و رودخانه به دست میآید (وزارت احیاء و انکشاف دهات، ۱۳۹۶). اطفال قریه به لیسههای پسرانه و دخترانۀ کشم میروند که حدود 1.5 کیلومتر فاصله دارد. نزدیکترین مرکز صحی به این قریه کلینیک جامع ولسوالی کشم است که تا آنجا 1.5 کیلومتر راه است.
عبدالحی شیدا شاعر و عضو محلی حزب اسلامی از متنفذان مشهور این قریه است (کاوی، ۱۳۹۶؛ اشرفی، ۱۳۹۶).
منابع: اشرفی، عبدالحق. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری محمدجواد علوی با عبدالحق اشرافی. کابل. ۲۶ قوس ۱۳۹۶؛ کاوی، مسکین. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری محمدجواد علوی با مسکین کاوی. کابل. ۲۶ قوس ۱۳۹۶؛ وزارت احیاء و انکشاف دهات. (۱۳۹۶). «لیست پروژههای در حال اجرا و تکمیل شده از بابت سال ۱۳۸۰ تا ۲۵ حمل ۱۳۹۶، جدول ولایت بدخشان». کابل.