فعال سیاسی و اجتماعی
مؤلف: علی جعفری
جلد اول، ویراست دوم
ذوالفقار امید در ۴ اسد ۱۳۵۷ ش / ۲۳ جولای ۱۹۷۸ م در قریۀ اُمید از ولسوالی میرامور ولایت دای‌کندی به دنیا آمد. پدرش وکیل محمدموسی خان عضو دورۀ هفتم پارلمان افغانستان بود. پدرکلانش، حاجی نعیم خان اسکو، یکی از مخالفان حضور کوچی‌ها در هزاره‌جات بود و به همین دلیل مدت ۲۵ سال را با دو فرزندش، عسکر خان و اسلم خان در زندان دهمزنگ کابل گذراند (امید، ۱۳۹۶).
امید دوران ابتدایی تحصیل را تا ۱۳۷۱ ش در مکتب «اِسکان» در ولسوالی میرامور و متوسطه را تا ۱۳۷۳ ش در مکتب «بلال» کویته و دوران لیسه را تا ۱۳۷۶ ش در لیسۀ عالی «نور» در کویتۀ پاکستان خواند و با دوستانش «انجمن فرهنگی قلم» را تأسیس کرد، همچنین کتابخانه و برنامه‌ای را با دوستانش، با همکاری قسیم اخگر، نویسنده و روزنامه‌نگار، راه‌اندازی کرد و از طریق آن، برنامه‌ای را با عنوان «خودسازی؛ برنامۀ آموزشی در محله‌های مهاجرنشین» سازمان‌دهی کردند.
امید از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ ش ناظر مکتب شبانه و کورس‌های زبان افق (مخفف انجمن فرهنگی قلم) برای مهاجران در پاکستان بود (وزارت عدلیۀ جمهوری اسلامی افغانستان، ۱۳۸۴: ۱۰۷). او در سال ۱۳۸۳ ش وارد دانشگاه کابل شد و سال ۱۳۸۷ ش در رشتۀ جامعه‌شناسی و فلسفه لیسانس گرفت. همچنین در سال ۱۳۹۳ ش موفق شد سند ماستری‌اش را از دانشگاه کاتب کابل دریافت کند.
امید پس از سقوط رژیم طالبان، مؤسسۀ آموزشی غیردولتی‌ای به نام «جامعۀ آسایشی» در کابل تأسیس کرد. او از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ ش به عنوان مشاور در یونیسف کار کرد.
ذوالفقار امید به همراه جمعی دیگر در سال ۱۳۸۱ ش حزبی را به نام «حزب کار و توسعه» در وزارت عدلیه به ثبت رساند (همان، ۱۳۸۴: ۱۰۷). او از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۳ ش به عنوان مشاور در ادارۀ امور و دارالانشای شورای وزیران ریاست جمهوری و همچنین به عنوان رئیس روابط بین‌الملل ادارۀ امور ریاست جمهوری ایفای وظیفه کرده است.
امید در راه‌اندازی تظاهرات حزب کار و توسعه به تاریخ ۱۶ دلو ۱۳۹۳ ش که از پل خشک تا دهمزنگ صورت گرفت، سهم داشت. ذوالفقار امید در این فعالیت‌های سیاسی‌مدنی مشارکت داشته است: برپایی خیمۀ تحصن در تاریخ ۲۳ حوت ۱۳۹۳ ش برای رهایی مسافران گروگان گرفته‌شدۀ هزاره در زابل، در مقابل پارلمان و چوک «شهید مزاری»؛ برگزاری تظاهرات ۲۰ عقرب که بعداً به «جنبش تبسم» مشهور شد.
ذوالفقار امید خطاطی را با مهدی میرزایی و سلمان‌علی ارزگانی کار کرده و ورزش رزمی کنگ‌فو توآ را تا درجۀ استادی پیش حیدریان و اسحاق به پایان رسانده است. او به زبان‌های انگلیسی، اردو و پشتو تسلط دارد و زبان آلمانی هم می‌داند. او در دورۀ حامد کرزی مدت چند سال مسئول ریاست روابط بین‌المللی ادارۀ امور ریاست جمهوری بوده است.
ذوالفقار امید در حال حاضر (۱۳۹۶ ش) عضو شورای عالی مردمی و یکی از فعالان جنبش روشنایی است. او در حملۀ تروریستی به تظاهرات دوم اسد ۱۳۹۵ ش کابل، از ناحیۀ هر دو پا زخم شدید برداشت و اکنون پس از انجام سه عمل جراحی بهبود یافته است.
منابع: امید، ذوالفقار. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری علی جعفری با ذوالفقار امید. کابل. ۱۲ سنبله ۱۳۹۶؛ وزارت عدلیۀ جمهوری اسلامی افغانستان. (۱۳۸۴). احزاب سیاسی افغانستان. کابل: وزارت عدلیۀ جمهوری اسلامی افغانستان.
){kind=link}