عالم دینی و مدرس
مؤلف: سید اسحاق شجاعی
جلد اول، ویراست دوم
سید علی‌اصغر امینی فرزند سید محمدامین در سال ۱۳۰۵ ش / ۱۹۲۶ م در مشهد به دنیا آمد. سید محمدامین که از بلخاب برای فراگیری علوم دینی به مشهد رفته بود، در همان‌جا هم ازدواج کرد. یک سال بعد از تولد علی‌اصغر به همراه خانواده به افغانستان بازگشت (امینی، ۱۳۹۸).
علی‌اصغر قرآن، خواندن و نوشتن فارسی و برخی مقدمات صرف و نحو عربی را در بلخاب، زادگاه پدری خود فراگرفت. پس از درگذشت پدرش در سال ۱۳۲۵ ش برای فراگیری علوم دینی به نجف رفت. او در ده سال حضور خود در نجف ادبیات عرب را از محمدعلی مدرس افغانی و درس‌های سطح را از علی فلسفی، مجتبی لنکرانی و سید اسدالله مدنی آموخت. در فقه و سطوح عالی اصول شاگرد آیت‌الله خویی و آیت‌الله شاهرودی بود. فلسفه و کلام را از علی کاشف‌الغطاء، کاظم ترک و شیخ مطر عراقی فرا گرفت. امینی در امتحانات سال ۱۳۳۲ ش حوزۀ علمیۀ نجف یکی از طلبه‌های ممتاز شد و راهیابی به مدرسۀ علمیۀ سید کاظم یزدی را جایزه گرفت. او در کنار تحصیل، تدریس را نیز در حوزۀ نجف تجربه کرد و در سال‌های آخر حضور خود در نجف، دروس مقدماتی و سطوح را برای طلبه‌ها تدریس کرد. سید میرزاحسن صالحی استاد حوزۀ علمیۀ مشهد در خاطرات سفر خود به نجف، دانش و اخلاق نیک امینی را ستوده است (همان).
امینی بلخابی در سال ۱۳۳۵ ش به وطن بازگشت و در بلخاب فعالیت‌های آموزشی و دینی خود را آغاز کرد. او مدرسۀ علوم دینی را که پدرش در قریۀ زوک بنیاد گذاشته بود، تعمیر و بازسازی کرد و در آنجا تدریس خود را شروع کرد. با گسترش فعالیت این مدرسه، شماری از علاقه‌مندان از یکه‌اولنگ، سرجنگل، سانچارک، دره‌صوف و سرپل برای فراگیری علوم دینی به بلخاب آمدند. به رغم این‌که عالمان دینی از عسکری‌رفتن معاف بودند، امینی در سال‌های اوایل دهۀ چهل، دو سال در شهر جلال آباد، مرکز ولایت ننگرهار به عسکری فراخوانده شد. او در جلال آباد نیز به فعالیت‌های مذهبی خود ادامه داد و ضمن برقراری رابطۀ نیک با عالمان اهل سنت، مراسم عزاداری محرم و مراسم جمعه‌خوانی را برای شیعیان آن شهر و نیز عسکرهای شیعه برگزار کرد. امینی با محمدتقی بهلول، عالم ایرانی که به خاطر مخالفت با کشف حجاب رضا خان به افغانستان گریخته و آن سال‌ها در جلال آباد زندانی بود، ارتباط داشت. او هم‌چنین با سید اسماعیل بلخی، عالم دینی و فعال سیاسی مخالف حکومت وقت دیدارهایی داشت. او تحت تأثیر دیدگاه‌های سیاسی بهلول و بلخی قرار گرفته بود (همان).
امینی در ۱۳ سال حضور خود در بلخاب، چند مسجد و حسینیه نیز تأسیس کرد و در زمان خود مرجعی برای حل اختلافات مردم شده بود. سید علی‌اصغر امینی سرانجام در سرطان ۱۳۴۸ ش / ۱۹۶۹ م در اثر بیماری در سن ۴۳ سالگی درگذشت و در قریۀ پای زیارت، در کنار زیارت میر سید علی ولی، جدّ سادات بلخاب به خاک سپرده شد (همان).
از امینی سه پسر مانده است: سید حسن امینی ساکن بلخاب، سید میرزاحسین امینی طلبه در حوزۀ علمیۀ قم و سید زین‌العابدین امینی تحصیل کرده در حوزۀ علمیه مشهد. پسر خرد سید علی‌اصغر امینی در این سال‌ها مدرسۀ پدر خود را در قریۀ زوک بلخاب بازسازی کرده و اکنون (۱۳۹۸ ش) خود در آن تدریس می‌کند (همان).
منبع: امینی، سید زین‌العابدین. (۱۳۹۸). زندگی‌نامۀ سید علی‌اصغر امینی. نوشتۀ سیّد زین‌العابدین امینی (فرزند امینی بلخابی). ارسال‌شده به دفتر دانشنامه. ۲۵ میزان ۱۳۹۸.
){kind=link}