قریه‌ای در ولسوالی خان‌آباد ولایت قندوز
مؤلف: محمدجواد علوی
جلد اول، ویراست دوم
قریۀ او گرمک در ولسوالی خان‌آباد ولایت قندوز است. اَوْ گرمَک یکى از قریه‌هاى نیکپى کلان (صد رمضان) است که در جنوب شرقی آن موقعیت دارد. از شمال به قریۀ شَکَرها یا نیکپی کوچک، از جنوب به قریۀ تاجیکان، از شرق به قریۀ خواجه‌پسته محدود است و به دلیل وجود پدیدۀ طبیعی چشمۀ آب‌گرم در نزدیکی آن، اَوْ گرمَک نامیده شده است. فاصلۀ قریه تا ولسوالی خان‌آباد حدود ۸ کیلومتر و فاصلۀ آن تا شهر قندوز، مرکز ولایت، ۲۳ کیلومتر است. راه‌های مواصلاتی قریۀ اَوْ گرمَک به قریه‌های دیگر خامه است، اما مسیر منتهی به مرکز ولایت پخته است (فرداد، ۱۳۹۶؛ نصیر احمد، ۱۳۹۶).
این قریه یک مسجد جامع و نیز یک باب بیت‌العلم دارد. قریۀ اَوْ گرمَک فاقد جماعت‌خانه است و اهالی آن برای ادای امور مذهبی به جماعت‌خانۀ حاکمیۀ نیکپی می‌روند. همچنین در این قریه خدمات تعلیم و تربیت آقاخان برای افغانستان (سوادآموزی سریع، آمادگی کانکور، آموزش کامپیوتر، زبان انگلیسی و کودکستان) فعال است (همان).
آب و هوای قریۀ اَوْ گرمَک معتدل است و معیشت مردم از زراعت، باغ‌داری و مال‌داری تأمین می‌شود. زمین‌های زراعتی قریه آبی و دوفصلی است.
محصولات لبنی، زراعتی و احشام قریه به شمول میوه‌های تازه، صیفی‌جات و میوه‌های خشک به بازار ولسوالی و ولایت عرضه می‌شوند. جانوران قریه بودنه، زاغ، زاغچه، چغوک، غاز، قناری، مینا، کبوتر چاهی، باشه، باز و عقاب اند. پوشش گیاهی و جنگلی این قریه عبارت‌اند از درختان میوه، درخت‌های اَرَرْ، چنار، بید، ناجو، سرو، رِشْقَهْ، شَفْتَلْ، گیاهان علوفه‌ای و گل‌های صدبرگ، سوسن، لاله، یاسمن و گل گلاب (همان).
تولید نمد، قالی‌بافی، خورجین‌بافی، دسترخوان‌بافی، جاکت‌بافی، جوراب‌بافی، دستکش‌بافی، کلاه‌دوزی و خامک‌دوزی هنر دستی زنان قریۀ اَوْ گرمَک است (همان).
آب آشامیدنی ساکنان قریۀ اَوْ گرمَک از چاه‌های بمبه‌ای تأمین می‌شود که شورای انکشافی قریه و وزارت احیاء و انکشاف دهات حفر کرده است و برق خانه‌های قریه از سولر (صفحات خورشیدی) به دست می‌آید. متعلمان قریۀ اَوْ گرمَک به لیسۀ قریۀ صدرمضان می‌روند که حدود ۲ کیلومتر فاصله دارد. نزدیک‌ترین مرکز صحی به اَوْ گرمَک کلینیک جامع ولسوالی خان‌آباد است (وزارت احیاء و انکشاف دهات، ۱۳۹۶).
بر اساس برآورد شورای انکشافی قریه، جمعیت قریۀ اَوْ گرمَک حدود ۵۰۰ خانوار (تقریباً ۳۵۰۰ نفر) است و اهالی قریه از طایفۀ نیکپی، اسماعیلی‌مذهب و امامیه و فارسی‌زبان هستند. تحولات سال‌های گذشته، مشکلات امنیتی، بخصوص جنگ‌های ۱۳۹۴ ش به بعد، بیکاری و فقر، باعث فرار و مهاجرت بیش ۳۰۰ نفر از این قریه به شهرها و خارج از کشور شده است. به گفتۀ برخی از اهالی، مردم این قریه در جنگ‌های دورۀ طالبان و قبل از آن، نقش فعالی نداشته‌اند. از متنفذین قریۀ اَوْ گرمَگ در حال حاضر، می‌توان از محمدحسین اخلاقی (عالم دین)، عبدالقدوس خان و داکتر ظاهر نام برد (فرداد، ۱۳۹۶؛ نصیر احمد، ۱۳۹۶).
منابع: فرداد، صفدر. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری محمدجواد علوی با صفدر فرداد. کابل. ۲۲ عقرب ۱۳۹۶؛ نصیر احمد. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری محمدجواد علوی با نصیراحمد باشندۀ ولسوالی خان‌آباد. کابل. ۲۲ عقرب ۱۳۹۶؛ وزارت احیاء و انکشاف دهات. (۱۳۹۶). «لیست پروژه‌های در حال اجرا و تکمیل شده از بابت سال ۱۳۸۰ تا ۲۵ حمل ۱۳۹۶، جدول ولایت قندوز». کابل.
