قریهای در ولسوالی دهصلاح ولایت بغلان
مؤلف: محمدحسین فیاض
جلد اول، ویراست دوم
قریۀ ایلَنگ سبزک، در درۀ شهشان ولسوالی ده صلاح و در مسیر راه خوست و فِرِنْگ موقعیت دارد. این قریه از شمال به کوه خواجهکانشیر، از شرق به قریۀ دَرَگی و کوتل سچی (که به خوست و فِرنگ میانجامد)، از غرب به کوه نُشَر و از جنوب به اِیلَنگ کلان محدود میشود.
در این قریه حدود ۸۰ خانوار هزاره زندگی میکنند. آنها از هزارههای دَرَگی اند و از درۀ هزارۀ پنجشیر به این قریه مهاجرت کردهاند. این قریه را به دلیل داشتن چشمهها و سبزهزاران زیاد، بهنام «ایلنگ (اولنگ) سبزک» یاد میکنند (ساکایی، ۱۳۹۶) اولنگ، واژۀ ترکی و به معنای سبزهزار و مرغزار است (دهخدا، «اولنگ»).
در این قریه مسجد جامع، مکتب و کلنیک صحی وجود ندارد. مردم این محل از مکتبهای ابتدایی و متوسطۀ دَرَگی استفاده میکنند و تداوی مریضان در کلنیک صحی شهشان صورت میگیرد. مردم این محل به مالداری و باغداری مشغول هستند. از جملۀ صنایع دستی مردم، مالیدن نمد است و از پیداوار زراعتی قریه سیب است. سیب این ناحیه از نگاه مرغوبیت، رنگ و طعم در سطح منطقه بینظیر شمرده شده است (طغیان ساکایی، ۱۳۹۶).
این ساحه تفریحگاههای متعدد دارد که ساکنان درۀ شهشان را در فصل بهار و تابستان به سوی خود میکشاند. کوه خواجه کانشیر در شمال این قریه، افسانههایی را در ذهن مردم تولید کرده است. مردم این محل بر این باورند که بر فراز این کوه، مزار مالک اشتر (از یاران نزدیک علی بن ابیطالب) قرار دارد (همان).
از جمله شخصیتهای سرشناس این منطقه، مولوی جلندر خان بوده که اکنون (۱۳۹۶ ش) وفات کرده است و پسران او رهبری منطقه را به عهده دارند (همان).
منابع: دهخدا، علی اکبر. (۱۳۹۶). سایت واژهیاب. www.vajehyab.com؛طغیان ساکایی، یونس. (۱۳۹۶). مصاحبۀ اینترنتی محمدحسین فیاض با یونس طغیان ساکایی. ۱۶ دلو ۱۳۹۶.