دانشنامه کاری مهم برای ما و نسل‌های آیندۀ ماست و همانند میراثی باقی می‌ماند.
قادر علی نایل، نماینده پارلمان بلوچستان پاکستان و معاون حزب دموکراتیک هزاره در نشست رونمایی دانشنامه هزاره در دانشگاه یوسی‌ال لندن گفت که دانشنامه گامی کلان است برای مردم ما و نسل‌های آیندۀ ما که از فرهنگ و تاریخ و جغرافیای خود جدا نشوند. این کار باعث می‌شود که ما در هر جای این جهان هستیم دربارۀ فرهنگ و جغرافیای خود معلوماتی داشته باشیم. در این باره گپ‌ها بسیار است که آیا دانشنامه برای هزاره‌های داخل افغانستان است یا دانشنامۀ همه هزاره‌هاست. اگر برای هزاره‌هایی که از ۱۰۰ یا ۱۵۰ سال پیش در پاکستان و ایران هستند یا هزاره‌هایی در روسیه و اروپا هستند، یا آن‌هایی که در هند رفته‌اند، اگر برای همه باشد، کارِ مهم است و وقت زیادی می‌برد. ما هزاره‌های پاکستان افتخار داریم که در این کار شامل شده می‌توانیم. این کار یقیناً برای آیندۀ مردم ماست، یک میراث است که می تواند مورد استفادۀ ما و شما باشد.
من می‌خواستم این را بگویم بعد از مهاجرت دسته‌جمعی از ظلم عبدالرحمان مردم ما، افسرانی بعد از سال ۱۹۰۴ میلادی در ارتش پاکستان، لشکر هزاره پوینیر را تشکیل دادند، اگر دربارۀ آن‌ها نوشته شود، یک گام کلان برای هویت مردم هزاره پاکستان است.، همان طور که کتاب محمدافضل ارزگانی در آنجا چاپ شد.
همچنین اولین آلوپین ما غلام‌علی هزاره در سال 1922 بود و اولین هزاره که Ph.D یا داکتری خود را گرفت و ۱۸ یا ۱۹ کتاب نوشت. نمی‌دانم در این افراد درباره او معلومات نوشته شده یا نه.
همین‌طور دربارۀ حسن فولادی که در مورد هزاره‌ها مستندی نوشته است. همین‌طور دربارۀ برنامۀ هزاره‌ها که در پاکستان شروع شد و برای چی شروع شد و یا امنیت مردم ما در حکومت داوود در افغانستان چطور بود. یا در دورۀ ذوالفقار علی بوتو برنامۀ آزادی افغانستان در هزاره‌جات به چه منظور شروع شد و چه اثراتی داشت و مردم ما، هزاره‌های پاکستان و ایران چقدر از آن استفاده کردیم و چه ارتباطی بین ما ایجاد شد.
همان رقم ما می‌خواهیم بدانیم که افسران نامدار هزاره‌های پاکستان از جنرال علی‌دوست خان گرفته تا جنرال موسی خان، هادی چنگیزی. همین‌طور سیاستمداران ما، مثل قاضی عیسی، سردار عیسی خان، حسین هزاره، شهید حسین یوسفی. همین طور احزابی که در پاکستان کار کردند و آن‌ها احزاب فرهنگی یا ملی یا سیاسی بودند، آیا در این بارۀ آن‌ها کار شده یا نه. ما در اینجا خواهش می‌کنیم که دربارۀ موارد نام برده هم کار شود.
در میان دو توره مطرح است که این کار شناسنامۀ هزاره است و یک فایده دوردست دارد، برای ما، برای نسل‌های آینده ما که از لحاظ جغرافیابینی، تاريخ بینی، اینکه رسم و رواج ما چه بوده. شخصیت‌های نامدار ما چه کسانی بودند یا مناطق ما چه نام دارند، این یقیناً دانشنامه برای نسل‌های بعدی پر از معلومات است و دوم اینکه گم نمی‌شود و نسل اندر نسل حفظ می‌شود.
چه مردم کویته، چه هر هزاره‌ای که در هر جای جهان زندگی می‌کند، بر این باوریم که این کار همچون دستاویزی برای تاریخ و آینده ماست و قابل افتخار است و برای نسل آینده یک الگوست.
همچنین ما خواهش داریم که اول این کار نه فقط برای مردم افغانستان، بلکه برای هزاره‌های شبه‌قاره هند و پاکستان، هزاره‌هایی که در روسیه و اروپا هستند و برای هر هزاره‌ایی که در هر جایی زندگی می‌کند، باشد؛ زیرا با این کار مردم ما در هرجای این دنیا باشند، از کارها و شخصیت‌های نامدار ما باخبر می‌شوند و دوم کار علمی و آکادمیک باشد، خاصتاً علمی و فرهنگی باشد و قابل اعتبار باشد … که به انجام رساندن آن بسیار سخت است. و من از طرف خود و هزاره‌های کویته توقع دارم که این کار را خوب پیش ببرند و برای کامیابی آن‌ها دعاگو هستیم.
بیشتر بخوانید:
عباسی: دانشنامۀ هزاره؛ تلاشی برای استعمارزدایی از تولید دانش
