از باورهای مردمی
مؤلف: قربانعلی فصیحی (غزنوی)
جلد اول، ویراست دوم
اوقرهخورده کنایه از دشمنی دیرپای دو نفر است. این حالت در عبارتها و موقعیتهای مختلف کاربرد دارد؛ مانند اینکه گفته میشود «شما دو نفر اوقرهخوردهاید؟» یا «چه اوقرهخوردگی بین شماست؟» این اصطلاح ریشه در یک باور دارد.
مردم هزاره معتقدند که هردو چشم یا همان «اُوقره» حیوانی مانند گوسفند را حتماً باید یک نفر بخورد؛ زیرا اگر آن را دو نفر بخورند، باهم اُودْ /اُوج یا کینهای میشوند. این باور در میان اعضای یک خانواده و بهخصوص میان برادران و خواهران جدی گرفته میشود (مظفری، ۱۳۹۸).
اوقره در گویش هزارگی همان حدقه (مردمک، سیاهی چشم) است؛ اما اکثراً به معنی چشم استفاده میشود، مثلاً در عبارت «اوقره توره صدقه» یعنی چشمت را قربان. این کلمه ریشۀ ترکی دارد. در گویش هزارگی اصطلاح اوقرهخور به افراد شرور بهعنوان دشنام گفته میشود (ذکی، ۱۳۹۸). همچنین به آدمهای جسور و بیباک و چشمسفید «اقرهخور و دیده پَرَه» میگویند (برهانی شارستانی، ۱۳۹۸).
منابع: برهانی شارستانی، محمدعلی. (۱۳۹۸). مصاحبۀ اینترنتی با محمدعلی برهانی شارستانی. ۲۵ میزان ۱۳۹۸؛ ذکی، سلمانعلی. (۱۳۹۸). مصاحبۀ اینترنتی با سلمانعلی ذکی. ۲۷ میزان ۱۳۹۸؛ مظفری، ابوطالب. (۱۳۹۸). مصاحبۀ حضوری قربانعلی فصیحی با ابوطالب مظفری. ۲۵ میزان ۱۳۹۸.