قریه‌ای در درۀ هزاره ولایت پنجشیر
مؤلف: محمدجواد علوی
جلد اول، ویراست دوم
قریۀ بازار آبشار در درۀ هزاره ولایت پنجشیر قرار دارد. این قریه از شمال به کوه عام، از جنوب به قریۀ دوآب، از شرق به رودخانه درۀ هزاره و از غرب به قریۀ بابه‌علی محدود می‌شود. راه‌های مواصلاتی این قریه به قریه‌های اطراف خامه است. فاصلۀ قریه تا بازارک، مرکز ولایت پنجشیر، ۶۰ کیلومتر است و مسیر مرکز ولسوالی تا مرکز ولایت پخته است. این قریه را به دلیل شیب تند آب رودخانه و نیز وجود آبشارهای خرد و زیاد، آبشار نامیده‌اند.
جمعیت بازار آبشار را شورای انکشافی قریه، ۱۷۰ خانوار برآورد کرده است که اهل سنت و فارسی‌زبان هستند. ۳۰ خانواده از این قریه به شهرهای چاریکار و کابل و یا به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند (فضلی، ۱۳۹۶).
آب و هوای بازار آبشار سرد و کوهستانی است و عواید مردم به زراعت، باغ‌داری و مال‌داری وابسته است. زمین‌های زراعتی قریه آبی و للمی است (فضلی، ۱۳۹۶).
محصولات قریه عبارت است از: گندم، جو، جواری، لوبیا، نخود، کچالو، پیاز و صیفی‌جات. محصولات درختی مانند سیب، توت، بادام، چارمغز، زردآلو، سنجد، خسته، توت خشک، زردآلوی خشک، بادام و چارمغز در این قریه به عمل می‌آید. محصولات درختی آن همراه با مازاد محصولات زراعتی، لبنی و احشام به بازار عرضه می‌شوند (همان).
زیست جانوری قریه شامل کبک، بودنه، کبوتر کوهی، باشه، گرگ، روباه و خرگوش است. پوشش گیاهی و جنگلی این قریه عبارت است از: درخت‌های میوه، گیاه‌های علوفه‌ای مثل بوته، موش‌خورک، تلخک‌بوته، بوربوته، بوتی، چنار، بید و بلوط. در این قریه از دواهای سنتی مانند موملایی، بوربو، زوف و بادیان استفاده می‌شود (همان).
تولید نمد، قالی‌بافی، جاکت‌بافی، جوراب‌بافی، دستکش‌بافی، کلاه‌دوزی و خامک‌دوزی هنر دستی زنان قریه است (همان). غذاهای محلی قریه عبارت‌اند از: قروتی، آش، کشکَوْ، شوروا، شیربرنج، پلو، نان روغنی و نان جواری (همان).
آب آشامیدنی و زراعتی قریه از چشمه و رودخانه درۀ هزاره به دست می‌آید و انرژی برق قریه از توربین کوچک آبی تأمین می‌شود که شورای قریه و وزارت احیاء و انکشاف دهات نصب کرده است (وزارت احیاء و انکشاف دهات، ۱۳۹۶). کلینیک جامع ولسوالی در همین قریه قرار دارد و اطفال قریه در دو لیسۀ پسرانه و دخترانۀ بازار آبشار درس می‌خوانند.
منابع: فضلی، نوراحمد. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری محمدجواد علوی با نوراحمد فضلی. کابل. ۸ عقرب ۱۳۹۶؛ وزارت احیاء و انکشاف دهات. (۱۳۹۶). «لیست پروژه‌های در حال اجرا و تکمیل شده از بابت سال ۱۳۸۰ تا ۲۵ حمل ۱۳۹۶، جدول ولایت پنجشیر». کابل.
